کامپوزیت دندان انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی آن میپردایم:

کامپوزیت دندان (dental composite)، یکی از روش‌های ترمیمی و زیبایی لبخند در دندانپزشکی است. کامپوزیت ماده ای است که برای ترمیم شکستگی، پوسیدگی، پر کردن و بازسازی دندان استفاده می شود و به طور کلی بین ۵ تا ۷ سال دوام دارد.

اگر نیاز به پر کردن یا هر نوع روش ترمیمی دندان داشته باشید، کامپوزیت انتخابی زیبا و بادوام است. با این حال، مشورت با دندانپزشک خبره به شما کمک می کند تا منطقی‌تر درباره کامپوزیت دندان تصمیم بگیرید. در ادامه می فهمیم کامپوزیت دندان چیست و چگونه انجام میشود و با انواع، مزایا و عوارض آن آشنا می شویم.

کامپوزیت دندان چیست؟

هنگامی که دندانپزشک شما حفره‌ای در دندان‌هایتان تشخیص می‌دهد، ابتدا پوسیدگی را از دندان حذف می‌کند. سپس از یک ماده پرکننده برای پوشاندن یا پر کردن فضایی که مواد پوسیده شده بودند، استفاده می‌کند. کامپوزیت دندان که تحت عنوان لمینت کامپوزیتی هم شناخته می‌شود، یکی از بهترین روش‌های ترمیم و زیبایی دندان است.

مواد کامپوزیتی یک سری مواد خمیری هستند و دندانپزشک یک لایه نازک از آن‌ها را روی دندان بیمار قرار می‌دهد. همچنین این مواد طیف رنگی وسیعی دارند و از سفیدترین رنگ‌ها تا تیره‌ترین را شامل می‌شوند و هر فردی متناسب با علاقه و رنگ چهره خود می‌تواند از این مواد برای رفع مشکلات دندانی استفاده کند. اگر به دنبال یک روش مقرون به صرفه برای زیباترکردن لبخند خود هستید، قطعا کامپوزیت ونیر بهترین انتخاب است.  یکی از انواع جدید کامپوزیت ونیر، کامپوزیت IPS است و کامپوزیت آ‌ی‌پی‌اس هیچ‌گونه واکنش حساسیتی ایجاد نمی‌کند.

انواع کامپوزیت دندان

کامپوزیت‌های دندانی به عنوان محصولات مختلف با ترکیبات و ویژگی‌های متفاوت عرضه می‌شوند. انواع کامپوزیت دندان ویژگی‌ها و کاربردهای مخصوص به خود را دارند و انتخاب مدل مناسب بستگی به نیازهای بالینی و تصمیم دندانپزشک دارد. انواع کامپوزیت دندان براساس اندازه ذرات پرکننده و خصوصیات فیزیکی مواد تشکیل‌دهنده عبارتنداز:

1. Macrofill (ماکروفیل): این نوع کامپوزیت دارای ذرات بزرگ پرکننده است که باعث ایجاد مقاومت مکانیکی بالا می‌شود. این کامپوزیت‌ها برای ترمیم دندان‌هایی که هنگام جویدن تحت فشار زیاد قرار می‌گیرند مناسب هستند.

2. Microfill (میکروفیل): ذرات پرکننده در این نوع کامپوزیت بسیار ریز هستند، که باعث ایجاد یک سطح نهایی بسیار صاف و زیبا می‌شود. این کامپوزیت‌ها برای ترمیم دندان‌های جلویی و مواردی که نیاز به زیبایی بالا دارند، استفاده می‌شوند.

3. Hybrid (هیبرید): این نوع کامپوزیت از ترکیب ذرات میکروفیل و ماکروفیل استفاده می‌کند. این ترکیب باعث می‌شود که هم زیبایی بالا باشد و هم مقاومت مکانیکی مناسبی داشته باشد.

4. Nanofill (نانوفیل): در این نوع، از ذرات نانومتری به عنوان پرکننده استفاده می‌شود. این کامپوزیت‌ها اغلب دارای مقاومت بالا و ظاهر زیبا هستند.

5. Nanohybrid (نانوهیبرید): ترکیبی از ذرات نانومتری و میکرومتری را در خود دارد، که از ویژگی‌های زیبایی و مقاومت هیبریدی بهره می‌برد.

6. Flowable (فلو): این نوع کامپوزیت دارای خصوصیات مناسب برای ترمیم فاصله بین دندان‌ها و سطوح غیرصاف است. سیالیت بالا و ثبات رنگ در این کامپوزیت‌ها از ویژگی‌های این محصول محسوب می‌شود.

7. Packable (پکیبل): این نوع کامپوزیت دارای ذرات پرکننده جمع و فشرده است، که آن را برای ترمیم دندان‌های خلفی مناسب می‌سازد.

کاربرد کامپوزیت دندان

کامپوزیت دندان به عنوان یک ماده ترمیمی در زمینه‌های مختلف دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهمترین کاربرد کامپوزیت در دندانپزشکی، ترمیم و بازسازی دندانها به شکل طبیعی و زیباست. این کاربرد به بیماران امکان می‌دهد تا با حفظ زیبایی ظاهری دندان‌های خود، به ترمیم و سلامت دندانها بپردازند. در ادامه می فهمیم دیگر کاربردهای کامپوزیت دندان چیست:

• درمان پوسیدگی دندان: کامپوزیت دندانی برای ترمیم دندانهای دچار پوسیدگی یا تخریب به دلیل عفونت استفاده می‌شود.

• ترمیم شکستگی‌ها و بازسازی دندان‌های فرسوده: برخی از دندان‌ها ممکن است به دلیل فرسایش ناشی از فعالیت‌های روزانه مانند مسواک زدن یا جویدن مواد خرد یا فرسوده شوند. از کامپوزیت به منظور بازسازی سطح این دندان‌ها استفاده می‌شود.

• رفع فاصله‌های کوچک میان دندان: کامپوزیت می‌تواند برای ترمیم فاصله‌های بین دندان‌ها (دندان‌های میانی) استفاده شود.

• ترمیم دندان‌های جلویی: به دلیل ظاهر زیبا و توانایی تطابق با رنگ دندان‌ها، کامپوزیت مخصوصاً برای ترمیم دندان‌های جلویی (دندان‌های قابل رویت) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• بازسازی مینای دندان: در مواردی که مینای دندان آسیب دیده باشد، کامپوزیت می‌تواند برای ترمیم و بازسازی مینای دندان استفاده شود.

• استحکام بخشی به دندان ها: در مواردی که دندان کشیده شده باشد، کامپوزیت می‌تواند برای ترمیم و استحکام دندان مجاور استفاده شود.

بطور کلی کامپوزیت دندان به دلیل ویژگی‌های زیبایی، دوام و تطابق با دندان‌های طبیعی، انتخاب محبوبی در ترمیم‌های دندانپزشکی مدرن است.

کامپوزیت دندان چقدر طول میکشد؟

مدت زمان کامپوزیت برای هر دندان چیزی حدود ۴۰ دقیقه تا ۱ ساعت ممکن است طول بکشد. مدت زمان کامپوزیت برای هر دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد که از مهم‌ترین آن می‌توان به سلامت دهان و دندان و همچنین نیاز یا عدم نیاز به درمان‌های جانبی اشاره کرد.

مراحل کامپوزیت دندان چگونه است؟

برای اینکه بفهمیم مراحل کامپوزیت دندان چگونه است باید از اولین قدم شروع کنیم. در مرحله اول، دندانپزشک به خوبی دندان‌های شما را بررسی کرده و در صورت مشکلاتی از قبیل پوسیدگی ابتدا برای رفع این مشکلات اقدام کنید. همچنین دندانپزشک با توجه به شرایط فک و دندان‌هایتان مشورت‌های لازم درباره انجام کامپوزیت را به شما می‌دهد. سپس، دندانپزشک از یک پالت رنگبندی برای انتخاب رنگ با تناژ مناسب پرکننده کامپوزیت استفاده می‌کند. حتی در برخی موارد، برای سطوح داخلی و خارجی دندان، ممکن است تن رنگ‌های مختلفی از کامپوزیت انتخاب شود تا ترمیم به شکلی طبیعی‌تر انجام شود. بعد از انتخاب رنگ مراحل کامپوزیت دندان عبارتند از:

تمیز کردن و آماده سازی دندان

مرحله اول این فرایند، تمیز کردن دندان است. برای اطمینان از اتصال قوی کامپوزیت به دندان، دندانپزشک با پولیش کردن سطح دندان، هرگونه لکه، پلاک، یا جرم را از بین می‌برد. بعد از تمیزی نوبت به آماده کردن دندان یا دندان‌ها می‌رسد. این شامل تراش و حذف قسمت‌های آسیب دیده دندان می‌شود، که ممکن است با استفاده از مواد بی‌حسی صورت گیرد. در این مرحله همچنین اگر نیاز به درمان زیبایی باشد، این کار با تراش کم یا حتی بدون تراش انجام می‌شود. سپس، با چسباندن کامپوزیت روی مینا و تغییر شکل دندان، دندان ترمیم می‌شود.

اسیدشویی مینای دندان

  در مرحله بعدی، برای افزایش چسبندگی کامپوزیت به دندان، یک محلول اسیدی (اسید فسفریک ۳۰ تا ۴۰ درصد) به سطح دندان اعمال می‌شود تا مینای دندان جهت پیوند مناسب با کامپوزیت آماده شود.

قرار دادن مواد کامپوزیت روی دندان

پس از اسیدشویی، لایه‌ای از کامپوزیت بر روی دندان اعمال می‌شود. این لایه شامل ماتریس رزین و ذرات پرکننده است. دندانپزشک با کمک اپلیکاتور، مقدار کمی پلاستیک مایع یا عامل باندینگ را روی ناحیه اسیدشویی شده می‌مالد. دندانپزشک ممکن است مقداری فشار هوا را روی عامل باندینگ اعمال کند تا از نازک و یکنواخت بودن لایه اطمینان حاصل کند. هنگامی که ماده باندینگ روی سطح دندان قرار گرفت، آن را به مدت ۱۰ تا ۲۰ ثانیه در معرض نور کیور قرار می‌دهد. نور باعث تحریک کاتالیزور موجود در عامل باندینگ می شود. این باعث سخت شدن عامل باندینگ و ایجاد پیوند میکرومکانیکی با سطح دندانی اسید شویی می‌ شود.

اعمال پرکننده کامپوزیت

هر لایه کامپوزیت به عامل باندینگ می‌چسبد و پس از اعمال هر لایه، به مدت ۱۰-۴۰ ثانیه در معرض نور کیورینگ قرار می‌گیرد. پس از ترمیم، دندان به شکل نهایی تنظیم و شکل دهی می‌شود. این مرحله شامل فرم دهی به کامپوزیت برای طبیعی بنظر رسیدن و سپس پولیش کردن است تا سطحی صاف و زیبا برای دندان ایجاد شود.

تمام این مراحل در کلینیک دندانپزشکی دکتر نصیری در نهایت دقت و ماهرانه صورت می‌پذیرد تا ترمیم دندان به بهترین شکل ممکن انجام شود.

فواید و مزایای کامپوزیت دندان‌ها

یکی از مزیت‌های برجسته استفاده از کامپوزیت در ترمیم دندان، توانایی بالای آن در تطابق با رنگ و ظاهر طبیعی دندانهاست. کامپوزیت‌ها از موادی تشکیل شده‌اند که به دندانها به خوبی می‌چسبند و می‌توانند با دقت بالا با رنگ دندان‌ها تطابق پیدا کنند. این ویژگی به افراد امکان می‌دهد تا ترمیم دندانهای خود را به شکلی طبیعی و بدون مصنوعی بنظر رسیدن در ظاهر انجام دهند. از دیگر مزایای این روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حفظ سلامت دندان: برخلاف ترمیم‌های دیگری مانند آمالگام که نیاز به خالی کردن زیاد دندان دارند، استفاده از کامپوزیت برای ترمیم حفره‌ها نیاز به تراش کمتر دارد و درنتیجه ساختار طبیعی دندان تا حد زیادی حفظ می‌شود.

• عدم نیاز به مواد فلزی: در ترمیم‌های ایجاد شده با استفاده از کامپوزیت، نیاز به استفاده از مواد فلزی مانند آمالگام وجود ندارد. این به این معناست که مسئله‌های مرتبط با حساسیت به سرد و گرمی که در ترمیم‌های فلزی ممکن است به وجود آید، با کامپوزیت تا حدود زیادی حل می‌شود.

• مقرون به صرفه بودن: ترمیم دندان با استفاده از کامپوزیت معمولاً هزینه‌ی کمتری نسبت به ترمیم‌های دیگر مانند لمینت دارد، که این امر برای افرادی که به دنبال گزینه‌های مقرون به صرفه در ترمیم دندان هستند، بسیار جذاب است.

• ترمیم سریعتر: فرآیند ترمیم با استفاده از کامپوزیت معمولاً زمان کمتری نسبت به فرآیندهای ترمیم دیگری مانند لمینت می‌طلبد. این به معنای کمتر بودن زمان مورد نیاز برای ترمیم و کمتر بودن تعداد دفعات مراجعه به مطب دندانپزشک است.

• اصطکاک کمتر با دندانهای مجاور: کامپوزیت‌ها با دندانهای مجاور کمترین اصطکاک را ایجاد می‌کنند. این مزیت به حفظ سلامت دندانهای اطراف و کاهش احتمال آسیب به آنها کمک می‌کند.

به گزارش سایت healthline مطالعات در سال ۲۰۱۰، عمری حدود ۷ سال را برای کامپوزیت دندان پیش‌بینی کرده است.

طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟

طول عمر کامپوزیت دندان به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان یک مقدار دقیق برای آن تعیین کرد. برای مثال، کامپوزیت‌ها در ناحیه‌های با فشار و اصطکاک کمتر معمولاً ماندگاری بیشتری دارند. بطور کلی عواملی که بر طول عمر کامپوزیت تأثیر می‌گذارند، شامل موارد زیر می‌شوند:

• مکان و موقعیت ترمیم

• اندازه ترمیم

• سلامت دهان و بهداشت دهانی

• نوع عادات غذایی

کامپوزیت دندان به طور کلی بین ۵ تا ۷ سال دوام دارد. با این حال رعایت نکات مراقبتی و تغذیه‌ای پس از کامپوزیت به افزایش طول عمر آن‌ها کمک می‌کند.

البته باید بدانید که کامپوزیت دندان را می‌توان به کمک پالیش ترمیم کرد. در نتیجه اگر مواد غذایی باعث تغییر رنگ کامپوزیت دندان‌های شما شده‌اند، می‌توانید به کمک پالیش آن‌ها را به شکل اولشان باز گردانید. زمان مناسب برای ترمیم کامپوزیت دندان اغلب موقعی است که کامپوزیت دچار شکستگی و ترک‌خوردگی شده باشد.

معایب و عوارض کامپوزیت دندان

یکی از عوارض کامپوزیت دندان، می‌تواند آسیب‌پذیری دربرابر تغییر رنگ و لکه‌گرفتن با گذر زمان باشد؛ درحقیقت با گذشت زمان، ممکن است که کامپوزیت‌ها رنگ گرفته و دچار غییرات رنگی شوند. این موضوع ممکن است به ویژه در صورت استفاده در نواحی با فشار و اصطکاک زیاد مثل دندانهای جلو، اهمیت بیشتری پیدا کند.

مقایسه لمینت و کامپوزیت دندان

لمینت و کامپوزیت دو روش متداول در زمینه ترمیم و زیبایی دندانها هستند، هرکدام ویژگی‌ها و مزایا خاص خود را دارند. در لمینت دندانها لایه‌های نازکی از مواد مختلف مانند پرسلن یا رزین را بر روی سطح ظاهری دندان قرار می‌گیرد، در حالی که کامپوزیت از مواد ترکیبی از رزین و مواد پرکننده تشکیل شده و به صورت مستقیم بر روی دندان قرار می‌گیرد.

لمینت دندان اغلب برای اصلاح رنگ، شکل و اندازه دندانها، ترمیم فاصله‌های بین دندانها، یا بهبود لبخند به کار می‌روند. یکی از مزایای اصلی لمینت دندان، توانایی بالا در تطابق با رنگ دندانها و طبیعی به نظر رسیدن آنهاست. همچنین، لمینت‌ها دارای ماندگاری بالا و مقاومت به لکه‌گیری هستند. با این حال، نصب لمینت سرامیکی نیاز به حذف بخشی از ساختار طبیعی دندان دارد و فرایند نصب ممکن است زمان‌بر و پیچیده باشد.

از سوی دیگر، کامپوزیت مستقیماً بر روی دندان قرار گرفته و با توجه به نیازهای فردی ترمیم انجام می‌شود. یکی از مزایای کامپوزیت، امکان ترمیم دندانها با حفظ ساختار طبیعی آنهاست. این روش برای ترمیم کوچکترین آسیب‌ها و همچنین تغییرات زیبایی در دندانها مناسب است. همچنین، کامپوزیت می‌تواند در یک نوبت توسط پزشک دندانپزشک انجام شود و نیاز به ویزیت‌های مکرر کمتری دارد.

با این حال، مقاومت کمتری نسبت به لمینت در برابر لکه‌گیری و فرسایش دارد. ازجمله تفاوت لمینت و کامپوزیت این است که کامپوزیت دندان دوام و طول عمر بسیار کمتری نسبت به لمینت سرامیکی دارد. در نهایت، انتخاب بین لمینت و کامپوزیت بستگی به نیازهای خاص فرد وضعیت دندانها و توصیه پزشک دندانپزشک خواهد داشت.